<=== Jules Verne hoofdpagina

Verne, Jules Gabriel

(1828-1905) De Franse schrijver Jules Verne geldt als een van de meesters van de avonturenroman. Boeken als 'Michael Strogoff' en 'De reis om de wereld in tachtig dagen' behoren tot de populairste jeugdboeken die ooit geschreven werden.

Jules Verne werd op 8 februari 1828 in de Franse havenplaats Nantes geboren. Hij studeerde rechten, maar werd journalist; daarnaast schreef hij blijspelen en werkte hij mee aan een tijdschrift voor kinderen. In 1862 sloot hij een contract met de uitgever Jules Hetzel (1814-1886), waarbij hij zich verplichtte om twee romans per jaar te schrijven; een belofte die hij tot aan zijn dood - hij overleed op 24 maart 1905 te Amiens - gestand deed. Zo kwamen de beroemde 'wonderbare reizen' ('Voyages extraordinaires') tot stand, in de bekende rood-met-gouden editie (blauwe bandjes in de Nederlandse vertaling), met illustraties van o.a. Edouard Riou en A.M. Neuville.

Zijn oeuvre omvat, het essayistische werk buiten beschouwing gelaten, 65 romans en 18 verhalen, die in vele talen werden vertaald. Later zijn er ook veel van zijn boeken verfilmd. Hoogtepunten uit zijn werk zijn o.m.: 'Cinq semaines en ballon' (1863; Vijf weken in een luchtballon); 'Voyage au centre de la terre' (1864; Naar het middelpunt der aarde); 'De la terre à la lune' (1865; De reis naar de maan); 'Vingt mille lieues sous les mers' (1870; Twintigduizend mijlen onder zee), waarin de beroemde kapitein Nemo aan het roer van de onderzeeer de Nautilus de hoofdrol speelt; en 'Le tour du monde en quatre-vingts jours' (1873; De reis om de wereld in tachtig dagen), met als helden de Engelsman Phileas Fogg en zijn hulpje Passepartout. Tot de klassieken behoren voorts: 'Les enfants du capitaine Grant' (1868; De kinderen van kapitein Grant); 'Michel Strogoff' (1876; De koerier van de tsaar); 'Robur le Conquerant' (1886; Robur de Veroveraar); 'Mathias Sandorf' (1885) en 'Le secret de Wilhelm Storitz' (verschenen 1910).

Vooral na de Tweede Wereldoorlog heeft men oog gekregen voor het unieke karakter van de romans van Jules Verne, die zich in meer dan een opzicht van de doorsnee-avonturenroman onderscheiden. De reizen dragen veelal het karakter van een initiatie, het avontuur als test-case voor volwassenheid, met, zoals in de middeleeuwse ridderroman, een schone, maar onbereikbare dame als inzet. Vooral de psychoanalytische literatuurkritiek heeft veel belangstelling voor de symbolische waarde van het werk van Verne, al moet men hierbij niet uit het oog verliezen dat de schrijver zich van dergelijke symbolen nooit en te nimmer bewust is geweest.

Verne wordt vaak beschouwd als een van de grondleggers van de science fictionroman. Hij voorspelde in zijn boeken allerlei 20e-eeuwse vindingen zoals lucht-en ruimtevaart. Andere toekomstdromen, de stand van de draaiingsas van de aarde te veranderen bijvoorbeeld, ('Sans dessus dessous', 1889), zijn tot op heden niet verwezenlijkt. Jules Verne had echter uitsluitend interesse voor de technische aspecten van de nieuwe wereld. Zijn geleerden spelen meestal in het verhaal zelf geen rol en wanneer ze aan het avontuur deelnemen, is hun imago zelden sympathiek.

Er is ook druk gespeculeerd over de politieke implicaties van zijn boeken. Sommige critici beschouwen hem als een revolutionair, vooral op grond van 'Mathias Sandorf', de Hongaarse vrijheidsstrijder die zich opwerpt als verdediger van de verdrukte volksmassa. In 'Les naufragés du Jonathan' (verschenen 1909) gaf Verne blijk van een zeer pessimistische kijk op de samenleving van zijn tijd.

Maar Jules Verne dankt zijn populariteit toch in de eerste plaats aan het feit dat hij een ongeëvenaard verteller was en helden schiep die zich onderscheiden door hun hang naar het buitenissige, door hun verlangen naar een andere wereld onverschillig of die wereld zich in het heelal, onder de zeespiegel of in het binnenste van de aarde bevindt.

<=== Jules Verne hoofdpagina

 
Jos van Geffen -- Home  |  Site Map  |  Contact Me

created: 26 July 2003
last modified: 26 February 2005